W Sumie Teologicznej św. Tomasza z Akwinu porusza temat Mszy św. księży heretyków, ekskomunikowanych i w innych nieregularnych okolicznościach.„Czy prawo jest przyjmować komunię kapłanów heretyków, ekskomunikowanych lub grzeszników i wysłuchiwać ich mszy?

OBIEKCJE, dla których wydaje się legalne przyjmować komunię księży heretyków, ekskomunikowanych lub grzeszników i wysłuchać ich Mszy św.

1. mówi św. Augustyn: „Niech nikt nie odrzuca sakramentów Boga ani w dobrym człowieku, ani w złym człowieku”. Ale kapłani, nawet jeśli są grzesznikami, heretykami czy ekskomunikowani, dokonują prawdziwego sakramentu. Potem wydaje się, że nie powinno się zakazać im komunii i słuchania ich mszy.

2. Jeszcze więcej: prawdziwe ciało Chrystusa jest postacią mistycznego ciała. Ale ci kapłani poświęcają prawdziwe ciało Chrystusa. Wygląda na to, że ci, którzy należą do mistycznego ciała Chrystusa, mogą uczestniczyć w jego ofiarach.

3. Poza tym: jest wiele grzechów poważniejszych niż cudzołóstwo. Ale nie jest zabronione słuchać mszy kapłanów, którzy popełniają inne grzechy. Następnie nie wolno też zakazać wysłuchiwania mszy księża cudzołożników.

ZAMIEŃ mówi Kanon 5, XXXII Graciano: „Niech nikt nie słucha Mszy św. księdza, który ma konkubinę”. I opowiada św. Grzegorz w swoim III dialogu, „niezdarny ojciec wysłał biskupa arriańskiego do swojego syna, aby ze swojej świętej ręki przyjął komunię świętą. Jednak jako syn był człowiekiem wiernym Bogu, kiedy pojawił się biskup Arriański rzucił mu zarzuty, na które zasłużył”.

ROZWIĄZANIE Trzeba powiedzieć: jak właśnie powiedzieliśmy, kapłani heretycy, schizmatycy, ekskomunikowani lub grzesznicy, mimo że mają prawo poświęcić Eucharystię, nie wykorzystują jej prawidłowo, lecz grzeszą, korzystając z niej. Tymczasem, kto obcuje z grzechem innego, bierze udział w swoim grzechu, więc w drugim liście Jana czyta się, że „kto wita heretyka, bierze udział w jego złym czynie” (2 Jana 11). W związku z tym nie jest dozwolone przyjmować od nich komunii, ani wysłuchiwać ich Mszy św.

Jednak jest różnica między jednym a drugim. Ponieważ heretycy, schizmatycy i ekskomunikowani są pozbawieni ćwiczeń poświęcania przez kościelny wyrok. Za to grzeszy każdy, kto wysłucha ich mszy i przyjmuje od nich sakramenty. Ale nie wszyscy grzesznicy są pozbawieni wykonywania tej władzy wyrokiem Kościoła. Tak więc, mimo że są zawieszeni wyrokiem boskim, w obliczu swojego sumienia, nie są zawieszeni wobec innych wyrokiem kościelnym. Dlatego prawo przyjmować komunię i wysłuchiwać ich mszy, dopóki Kościół nie ogłosi wyroku. Dlatego komentując te słowa „Z tymi, ani nie jedz” (1 do Koryntian 5,11), mówi Glosa de San Augustyn: „Mówiąc to nie chce, aby człowiek osądzał drugiego człowieka na podstawie zwykłego podejrzenia lub nadmiernego osądu, lecz raczej przez prawo Boże – określone przez Kościół – spontaniczne przyznanie się, albo dlatego, że został oskarżony i przekonany.

ODPOWIEDŹ NA PYTANIA:

1. Przy pierwszej trzeba powiedzieć: Odmawiając wysłuchania Mszy Świętej od takich kapłanów i nie chcąc przyjmować komunii z ich rąk, nie odrzucamy sakramentów Boga, ale raczej ich czcimy. W taki sposób, że hostia, którą poświęcają ci kapłani, musi być uwielbiona, a jeśli została zastrzeżona, to dozwolone jest spożywanie przez prawowitego księdza. Ponieważ to, co odrzucamy, jest winą niegodnych ministrów.

2. Drugiemu trzeba powiedzieć: jedność mistycznego ciała Chrystusa jest owocem prawdziwego ciała otrzymanego. Tymczasem ci, którzy go przyjmują lub podają, są pozbawieni tego owocu. Dlatego ci, którzy już żyją w jedności Kościoła, nie powinni otrzymywać sakramentu od tych księży.

3. Do trzeciego trzeba powiedzieć: Chociaż cudzołóstwo nie jest poważniejsze niż inne grzechy, to jednak ludzie są bardziej skłonni do niej przez spostrzeżenie ciała. Dlatego Kościół w szczególności zakazuje tego grzechu kapłanom zakazując wysłuchiwania mszy świętej księdza, który ma swoją konkubinę. Należy to jednak rozumieć jako grzech notoryczny: albo przez wyrok wydany na tego, kto został uznany za skazanego, albo przez prawnie uzyskane wyznanie, albo gdy grzech nie da się ukryć w żaden sposób.

Święty Tomasz z Akwinu; Suma teologii, III, C. 82, a. 9; Wydawnictwo BAC

Macario Vargas FB 05.08.2025

Komentarz : I tym „Jednakże” rozwiązanie trafiło w sedno dla osób samotnych w domu i ekstremistów „non una cum”, ponieważ oprócz tego, że jest wiernym odzwierciedleniem niedonatystycznej doktryny o sakramentach, jest to obowiązujące prawo Kościoła w kanonie 2261;2 KPK z 1917 r., a jego źródłem jest bulla „Ad Evitanda” Marcina V o kontaktach w sprawach świętych z „heretykami” i schizmatykami, która nie została wyraźnie ogłoszona przez Kościół katolicki. / FB Víctor José Ruiz

Santo Tomás de Aquino; Suma de Teología, III, C. 82, a. 9; BAC Editorial

En la Suma Teológica, Santo Tomas de Aquino, aborda el tema de la Misa de los sacerdotes herejes, excomulgados y en otras circunstancias irregulares.

«¿Es lícito recibir la comunión de sacerdotes herejes, excomulgados o pecadores, y oír su misa?

OBJECIONES por las que parece que es lícito recibir la comunión de sacerdotes herejes, excomulgados o pecadores, y oír su Misa.

1. Dice San Agustín: “Que nadie rechace los sacramentos de Dios ni en un hombre bueno ni en un hombre malo”. Pero los sacerdotes, aunque sea pecadores, herejes o excomulgados, realizan un verdadero sacramento. Luego parece que no se ha de prohibir la comunión de ellos y el oír su Misa.

2. Aún más: El cuerpo verdadero de Cristo es figura del cuerpo místico. Pero los susodichos sacerdotes consagran el verdadero cuerpo de Cristo. Luego parece que los que pertenecen al cuerpo místico de Cristo pueden participar de sus sacrificios.

3. Y también: hay muchos pecados que son más graves que la fornicación. Pero no está prohibido oír las misas de sacerdotes que cometen otros pecados. Luego tampoco se ha de prohibir el oír las misas de sacerdotes fornicarios.

EN CAMBIO dice el Canon 5, XXXII de Graciano: “Que nadie oiga la Misa del sacerdote que tiene concubina”. Y cuenta San Gregorio en su III Dialogo, “un pérfido padre envió un obispo arriano a su hijo para que de su sacrílega mano recibiese la sagrada comunión. Pero, como el hijo era un hombre fiel a Dios, cuando llegó el obispo arriano le lanzó los reproches que se merecía”.

SOLUCIÓN. Hay que decir: Como acabamos de exponer, los sacerdotes herejes, cismáticos, excomulgados o pecadores, aunque tengan la potestad de consagrar la Eucaristía, no la utilizan correctamente, sino que pecan utilizándola. Ahora bien, quien comulga con el pecado de otro se hace partícipe de su mismo pecado, por lo que en la segunda carta de Juan se lee que “quien saluda a un hereje se hace partícipe de sus obras malignas” (2 Juan 11). Por consiguiente, no es lícito recibir la comunión de ellos ni es lícito oír su Misa.

Sin embargo, hay diferencia entre unos y otros. Porque los herejes, cismáticos y excomulgados están privados del ejercicio de consagrar por sentencia eclesiástica. Por lo que peca todo aquel que oiga sus misas y reciba de ellos sus sacramentos. Pero no todos los pecadores están privados del ejercicio de esta potestad por sentencia de la Iglesia. De tal modo que, aunque estén suspendidos por sentencia divina, de cara a su conciencia, no lo están con respecto a los demás por sentencia eclesiástica. De ahí que sea lícito recibir la comunión y oír las misas de ellos hasta que la Iglesia pronuncie su sentencia. Por eso, comentando aquellas palabras “Con ésos, ni comer” (1 Corintios 5,11), dice la Glosa de San Agustín: “Diciendo esto no quiere que un hombre juzgue a otro hombre por mera sospecha o por un juicio indebido, sino más bien por la ley de Dios —determinada por la Iglesia—, la confesión espontánea, o porque ha sido acusado y convencido.

RESPUESTA A LAS OBJECIONES:

1. A la primera hay que decir: Rechazando el oír Misa de tales sacerdotes, y no queriendo recibir la comunión de sus manos, no rechazamos los sacramentos de Dios, sino que más bien los veneramos. De tal manera que la hostia que consagran estos sacerdotes debe ser adorada y, si hubiese sido reservada, es lícito que la consuma un legítimo sacerdote. Porque lo que rechazamos es la culpa de los ministros indignos.

2. A la segunda hay que decir: La unidad del cuerpo místico de Cristo es fruto del cuerpo verdadero recibido. Ahora bien, los que le reciben o le administran indignamente quedan privados de este fruto. Por eso, quienes ya viven en la unidad de la Iglesia no deben recibir el sacramento de estos sacerdotes.

3. A la tercera hay que decir: Aunque la fornicación no sea más grave que otros pecados, sin embargo los hombres están más inclinados a ella por la concupiscencia de la carne. Por eso, la Iglesia prohíbe de modo particular este pecado a los sacerdotes prohibiendo oír la misa de un sacerdote que tiene su concubina. Pero esto debe entenderse de un pecado notorio: bien por sentencia dictada sobre quien ha sido reconocido convicto, bien por confesión jurídicamente obtenida, o cuando el pecado no puede ocultarse de ningún modo.

Santo Tomás de Aquino; Suma de Teología, III, C. 82, a. 9; BAC Editorial