29.05.2025 Kardynał Prévost (obecnie Leon XIV) i cele „Agendy 2030” ONZ
Historii nowego Papieża Rzymskiego nie da się wymazać tylko dlatego, że przyjął krzyż papiestwa. Wybierając nowego Papieża, należy wziąć pod uwagę wydarzenia z jego życia, na dobre i na złe, ponieważ jesteśmy ludźmi z przeszłością, która definiuje, kim jesteśmy w teraźniejszości. Ówczesny kardynał Robert Prévost, a obecnie Jego Świątobliwość Papież Leon XIV, znajduje się obecnie w samotnym świetle reflektorów sceny, jaką stał się Tron Świętego Piotra wraz z nadejściem jego nowego następcy. Wielu kardynałów, biskupów, księży i prominentnych osobistości wyraziło swoje opinie na temat kierunku, w którym zmierza Leon XIV.
Niektórzy, opierając się na tym, co widzieli lub słyszeli od kardynała Prévosta, twierdzą, że jest on konserwatystą, dążącym do najwyższego szacunku w Kościele, a także do solidnej doktryny dla formacji chrześcijańskiej trzody; inni twierdzą, że przypomina on linię myślenia papieża Franciszka i Soboru Watykańskiego II z jego nieustannym „Aggiornamento”. Wszystko to może być prawdą, ale biorąc pod uwagę wielkie niespodzianki, jakie przytrafiały się różnym papieżom na przestrzeni dziejów (znanym przykładem jest błogosławiony papież Pius IX, który zaczynał jako liberał, ale stał się archetypem prawdziwego strażnika ortodoksji pod każdym względem), możemy spodziewać się dowolnego wniosku.
Łaska stanu, wlana przez Ducha Świętego, może zdziałać cuda, jeśli papież odwzajemni się nią.
Nie tracąc rozsądnego spojrzenia na rzeczy i unikając popadania w ahistoryczne stanowisko wobec nowego papieża, pozwólmy, aby oczywiste dowody przemówiły same za siebie. Nowe elementy układanki, jaką jest postać Roberta Prevosta, wciąż wychodzą na jaw.
Poniżej znajduje się przemówienie obecnego papieża Leona XIV, gdy był Wielkim Kanclerzem Katolickiego Uniwersytetu Santo Toribio de Mogrovejo, wygłoszone 15 października 2015 r., z okazji rocznicy powstania instytucji szkolnictwa wyższego.
W swoim przemówieniu, szczególnie zainspirowanym orędziem papieża Franciszka do Organizacji Narodów Zjednoczonych z tamtego roku, skupił się na Celach Zrównoważonego Rozwoju Agendy 2030. Tematy, które poruszył szczególnie i ze szczególną wagą, to: powszechna jedność, unikanie „wykluczenia”, „integralny zrównoważony rozwój”, przemówienie papieża Franciszka z encykliki „Laudato si’”, nierówności społeczne, „rozwój ludzki”, „inkluzja społeczna”, znaczenie „osiągnięcia Celów do 2030 roku”, „wspólny dom” oraz inne koncepcje o wątpliwym pochodzeniu.
Czytajmy z rozwagą i szczerością. Link do źródła transkrypcji tego przemówienia zostanie zamieszczony na końcu.
Przemówienie kardynała Roberta Prevosta na Uniwersytecie Santo Toribio de Mogrovejo w Chiclayo w Peru:
„Moje pierwsze słowa w kontekście obchodów 17. rocznicy powstania tego Uniwersytetu to wdzięczność i uznanie. Przede wszystkim jestem wdzięczny Bogu za to, że pozwolił nam zgromadzić się tu dzisiaj, aby odnowić – RAZEM – nasze zaangażowanie na rzecz społeczeństwa, w kształcenie najlepszych ludzi i profesjonalistów, którzy przyczyniają się do dobra wspólnego.
A także moją głęboką wdzięczność naszemu założycielowi, ks. prałatowi Ignacio Maríi de Orbegoso y Goicoechea, który miał wizję założenia tego szlachetnego uniwersytetu, gdzie wiara, nauka i kultura spotykają się w służbie społeczeństwu. Wyrażam również wdzięczność ojcu Dionisio Quirozowi Tequénowi, który podzielał ideały i podążał ścieżką wytyczoną przez ks. prałata Ignacio w początkach istnienia tego młodego uniwersytetu.
Chciałbym szczególnie wyrazić moje szczere uznanie i wdzięczność ks. prałatowi Jesúsowi Moliné Labarta, pierwszy Wielki Kanclerz USAT, który dzięki swojemu nieustannemu wsparciu i duchowemu przewodnictwu był liderem, który położył solidne fundamenty pod tę wspaniałą instytucję… Monsignore Jesús, bardzo dziękuję za cały Pański wysiłek i pracę w służbie uniwersytetowi i społeczeństwu.
Wyrażam również uznanie i wdzięczność obecnemu personelowi, profesorom i autorytetom, a także tym, którzy poprzedzili nas w tym godnym pochwały, bezinteresownym i trudnym zadaniu, jakim jest pomoc USAT w staniu się jednym z najlepszych uniwersytetów w kraju. Wszystkim Państwu obecnym tutaj, a także tym, którzy towarzyszą nam duchowo, składam wyrazy wdzięczności.
Chcę na chwilę odejść od tematu, wyrażając wdzięczność za refleksję, której właśnie wysłuchaliśmy (nawiązując do przemówienia inauguracyjnego), ale także potwierdzić, że jako Wielki Kanclerz tego Uniwersytetu jestem dumny z osiągnięć USAT w ciągu 17 lat w odpowiedzialnym społeczeństwie i jako uniwersytet katolicki, i szczerze Wam za to gratuluję.
W związku z niedawnym przemówieniem papieża Franciszka do Stanów Zjednoczonych Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych, o którym przed chwilą wspomniano, oraz oświadczenie tego organu w sprawie Celów Zrównoważonego Rozwoju, przyjęte w „Agendzie 2030”, na rzecz Zrównoważonego Rozwoju” warto przemyśleć i ocenić osobiste i instytucjonalne cele tego uniwersytetu, a także wszystkich organizacji i instytucji publicznych i prywatnych na całym świecie.
Ojciec Święty Franciszek w swoim przemówieniu do Organizacji Narodów Zjednoczonych zacytował słowa błogosławionego Pawła VI z przemówienia do przedstawicieli państw z 4 października 1965 roku. Cytuję: „Nadszedł czas, gdy konieczna jest chwila skupienia, refleksji, niemal modlitwy: by na nowo zastanowić się nad naszym wspólnym pochodzeniem, naszą historią, naszym wspólnym losem. Nigdy, jak dzisiaj, […] moralne sumienie człowieka nie było tak potrzebne, ponieważ zagrożenie nie pochodzi ani z postępu, ani z nauki, które, dobrze wykorzystane, mogą […] rozwiązać wiele poważnych problemów trapiących ludzkość”.
Jakże aktualna jest ta myśl dzisiaj! W tej nowej, że tak powiem, sytuacji, ponieważ zrozumiemy, że chodzi o nieustanną refleksję, wezwanie do JEDNOŚCI staje się dziś bardziej niż kiedykolwiek wymogiem, by WSPÓLNIE przyczyniać się do kształtowania bardziej sprawiedliwego społeczeństwa. JEDNOŚCI, rozumianej jako odpowiedzialna, bezinteresowna praca nad opracowaniem strategii i polityk, które pozwolą nam uwolnić się od wykluczenia i nierówności, w które popadliśmy.
Dziś największym wyzwaniem jest wykorzenienie ubóstwa, a bez jego osiągnięcia nie będzie zrównoważonego, integralnego rozwoju, który dążyłby do dobra wspólnego dla każdego człowieka, dla wszystkich ludzi dziś i jutro, oraz dla natury, ucząc się z naturalnych rytmów stworzenia.
Cytuję papieża Franciszka z encykliki Laudato si’: „Nasza niezdolność do poważnego myślenia o przyszłych pokoleniach jest związana z naszą niezdolnością do poszerzenia obecnych zainteresowań i uwzględnienia osób wykluczonych z rozwoju. Nie myślmy tylko o biednych przyszłości; pomyślmy po prostu o biednych dzisiejszych, którym zostało zaledwie kilka lat życia na tej ziemi i którzy nie mogą dłużej czekać”.
Spójrzmy tylko na to, co dzieje się wokół nas. Właśnie tutaj, w naszym regionie, istnieją przepaści między najbiedniejszymi i najbogatszymi gospodarstwami domowymi, a także między obszarami miejskimi i wiejskimi; konflikty zagrażają rozwojowi ludzkości. Podsumowując: potrzebny jest „ludzki geniusz”, dobrze wykorzystany, aby „twórczo innować” działania, które umożliwiają integrację i nierówności.
Jaka jest nasza rola jako uniwersytetu? Właśnie po to, by kształcić specjalistów z wiedzą naukową, z niezbędnym „geniuszem i innowacyjnością”, ale z wartościami i wielką wrażliwością społeczną, które pozwolą im przyjąć szerszą koncepcję ubóstwa, uwzględniającą ich efektywny dostęp do podstawowych praw, takich jak żywność, edukacja, opieka zdrowotna i zabezpieczenie społeczne.
W tym momencie USAT, poprzez swoje różnorodne programy zawodowe, będzie miał szczególną i chrześcijańską misję dostosowania się do bardziej społecznej wizji, która nada ton całemu krajowi. Będzie to nasz wkład w osiągnięcie celów na rok 2030.
Komunikatorzy, lekarze, pielęgniarki, inżynierowie, prawnicy, przedsiębiorcy, edukatorzy – WSZYSCY – będziemy realizować politykę przekrojowej odpowiedzialności społecznej w całym naszym „bycie”, kształcąc specjalistów zdolnych do uczynienia włączenia społecznego i ekonomicznego naczelną zasadą nowych celów zrównoważonego rozwoju, a także do uwzględnienia ochrony różnorodności biologicznej i przyjęcia zobowiązań dotyczących przeciwdziałania zmianom klimatu jako kluczowych instrumentów zrównoważonego rozwoju.
Jest to wyraźny dowód naszego zaangażowania w przystąpienie do nowej strategii, która będzie regulować krajowe programy rozwoju przez następne 15 lat. Przyjmując ją, zobowiązujemy się również do mobilizacji niezbędnych zasobów na jej wdrożenie poprzez strategiczne sojusze skoncentrowane w szczególności na potrzebach najuboższych i najbardziej potrzebujących.
Kontynuowanie formacji chrześcijańskiej, która kształtuje ducha niesienia pomocy innym oraz bezgranicznego szacunku i obrony życia i osoby ludzkiej, jest kluczem do osiągnięcia naszych celów w nadchodzących latach. Błogosławiony Paweł VI w swoim przemówieniu do FAO z okazji jej 25-lecia (1970) zauważył, że „najbardziej niezwykły postęp naukowy, najbardziej zdumiewające osiągnięcia techniczne, najbardziej niesamowity wzrost gospodarczy, jeśli nie towarzyszy im autentyczny postęp społeczny i moralny, ostatecznie obracają się przeciwko człowiekowi”.
Ten autentyczny postęp społeczny i moralny jest w naszych rękach; leży on w naszym zaangażowaniu, na przykład, w zagwarantowanie realizacji prawa do edukacji. Papież Franciszek, przemawiając przed ONZ, powiedział: „Jest to zapewnione przede wszystkim poprzez poszanowanie i wzmocnienie podstawowego prawa rodzin do edukacji oraz prawa Kościołów i grup społecznych do wspierania i współpracy z rodzinami w wychowaniu ich dzieci. Edukacja, tak pojmowana, stanowi podstawę realizacji Agendy 2030 i odbudowy środowiska naturalnego”.
W tym miejscu zachęcam do refleksji nad fundamentalną rolą rodziny i naszą jako uniwersytetu i członków wspólnoty powołanej do jej ochrony, wzbogacania i przyczyniania się do jej rozwoju.
W tym względzie ważną rolę odegra również nasz Instytut Nauk o Małżeństwie i Rodzinie.
Papież Franciszek, z okazji czuwania modlitewnego przygotowującego do XIV Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, które obecnie trwa w Rzymie, mówi nam, że „rodzina jest miejscem ewangelicznej świętości… w niej oddycha się pamięcią pokoleń i pogłębia korzenie, które pozwalają nam iść dalej. Jest miejscem rozeznawania, gdzie jesteśmy wychowywani do odkrywania Bożego planu dla naszego życia i do umiejętności przyjęcia go z ufnością”.
Jako Uniwersytet Katolicki jesteśmy wezwani do rozwijania strategii partycypacyjnych i inkluzywnych, które pozwolą młodym parom małżeńskim rozwijać w sobie ducha Chrystusa i umacniać ich korzenie; a dojrzałym parom na nowo rozpalić miłość małżeńską, która pozwoli im być świadkami wiary.
Przyczyńmy się do rozwoju polityk, które zapewnią konkretną przestrzeń dla życia rodzinnego oraz ustawodawstwa zdolnego do obrony i zapewnienia minimalnych i niezbędnych warunków rozwoju rodzin, zwłaszcza tych dopiero rozpoczynających swoją działalność.
Rodzina jest miejscem bezinteresowności, dyskretnej, braterskiej i wspierającej obecności. USAT to również rodzina o wspólnym celu: połączyć Wiarę i Rozum, aby posłusznie wypełniać naszą misję i przyczyniać się do realizacji celów tutaj przedstawionych. To uwewnętrznienie musi być przyjęte i podzielane przez WSZYSTKICH.
Jak powiedział św. Augustyn: „Wierzę, aby zrozumieć, i rozumiem, aby lepiej wierzyć”. Zgodnie z naszą doktryną katolicką, wierzymy w naszego Ojca, aby dał nam siłę, abyśmy uwierzyli w siebie i w to, co jesteśmy w stanie uczynić dla przemiany społeczeństwa. Nie zapominajmy, że Uniwersytet jest instytucją powołaną do przetrwania wieków. Dążmy zatem do postępu, zdecydowanymi i pewnymi krokami, z wielkimi i jasnymi celami. Nie zatrzymujmy się na drobiazgach; tylko w ten sposób osiągniemy prawdziwą transformację instytucjonalną dla dobra społeczeństwa. Dajmy z siebie wszystko, bo w prawdziwym oderwaniu od „dawania” będziemy błogosławieni.
Jak łatwo zauważyć, aby osiągnąć te cele, niezbędne jest autentyczne przywództwo z wizją polityczną i ekonomiczną oraz głęboką wrażliwością społeczną, która pozwoli nam włączyć wszystkich bez szkody dla przyszłych pokoleń. To wyzwanie, do którego jesteśmy wezwani, aby podjąć się i kontynuować pracę, rozwój i rozwój ZJEDNOCZENI.
Święty Augustyn słusznie zachęca nas do ciągłego postępu. Cytuję Kazanie 169: „Na ziemi jesteśmy wędrowcami, zawsze w drodze. To oznacza postęp: stawianie kroków naprzód. Niech cię zawsze nie cieszy to, kim jesteś, jeśli chcesz osiągnąć to, czego jeszcze nie osiągnąłeś. W istocie, tam, gdzie byłeś zadowolony z siebie, tam pozostałeś. Jeśli wtedy powiedziałeś: «Dość», również zginąłeś. Nie zatrzymuj się w drodze, nie cofaj się i nie błądź. Zawsze wzrastaj, zawsze postępuj, zawsze postępuj naprzód.
Zapraszam was wszystkich, członków tej wielkiej wspólnoty, panów i autorytety z różnych organizacji i instytucji, którzy dziś do nas dołączacie, do Obserwatorium Odpowiedzialności Społecznej Ameryki Łacińskiej i Karaibów, reprezentowanego na tej uroczystości przez jego Koordynatora, który łaskawie podzielił się swoimi doświadczeniami i wiedzą. Zapraszam was wszystkich do dołączenia do nas w duchu PODRÓŻY W JEDNOŚCI, który musi panować w naszym „Wspólnym Domu”, miejscu z większymi możliwościami dla wszystkich, a zwłaszcza dla najuboższych, którzy muszą być racją naszego istnienia.
Wszystkiego najlepszego z okazji rocznicy i niech Bóg prowadzi Nasze kroki i błogosław nam WSZYSTKIM, zawsze.
